Thách thức trong điều hành tỷ giá và tiền tệ

Thách thức trong điều hành tỷ giá và tiền tệ

Quý I/2015 ghi nhận sự chuyển biến mạnh khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ghi nhận mức tăng âm 0,1% nhưng GDP tăng 6,03%. Tuy nhiên, từ góc độ thị trường, các chuyên gia nhìn nhận, mặc dù kinh tế vĩ mô ổn định hơn nhưng vẫn cần thận trọng, đặc biệt là trong việc điều hành tỷ giá và tiền tệ.

Tín hiệu tích cực

Mặc dù CPI tháng 3 tăng 0,15% so với tháng trước, khiến chỉ số này sau 2 tháng đầu năm giảm đã tăng trở lại nhưng tính chung CPI quý I vẫn giảm 0,1% so với tháng 12/2014. Các số liệu thống kê cho thấy, CPI quý I có tốc độ tăng tương đối thấp trong khoảng 10 năm gần đây. Dự báo về CPI tháng 4 ghi nhận đánh giá chung là sẽ có mức tăng nhẹ do giá điện được điều chỉnh tăng 7,5% từ ngày 16/3 (chu kỳ tính CPI tháng 3 đã kết thúc vào ngày 15/3). Ngoài các tác động trực tiếp có thể lượng hoá, e ngại đặt ra hiện nay còn là tâm lý tiêu dùng bị cộng hưởng từ việc điều chỉnh một số mặt hàng thiết yếu khác. Trong khi giá điện trước mắt có thể đưa ra được những tính toán tương đối sát, thì giá xăng dầu là ẩn số.
Ở góc độ khái quát hơn, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, CPI quý I đang ở mức thấp góp phần đạt được mục tiêu kiểm soát làm phát ở Chính phủ đặt ra. Yếu tố chi phí đẩy tiếp tục giữ lạm phát ở mức thấp, nhưng những rủi rõ tiềm ẩn về giá xăng dầu khi tăng trửo lại là áp lực cho công tác kiểm tra lạm phát. Điều này đòi hỏi phải theo dõi sát diễn biến giá cả, thị trường, nhất là các mặt hàng thiết yếu; đồng, công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường cần được các bộ, ngành, địa phương tăng cường hơn nữa nhằm đảm bảo mục tiêu về kiểm soát lạm phát trong năm 2015 đã đề ra.
Mặc dù CPI âm 0,1% nhưng sản suất vẫn tăng trưởng, nên đã không dẫn đến giảm phát kinh tế. Các cán cân kinh tế vẫn được bảo đảm đã góp phần giúp GDP quý I tăng 6,03%. Và dự báo quý II, mức tăng này tiếp tục được duy trì khi mà một số lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực công nghiệp sẽ tiếp tục đã tăng trưởng với nhiều nhà máy như Phân đạm Hà Bắc, các nhà máy điện Mông Dương 2, Vũng Áng... đi vào hoạt động. Khi năng lực sản suất tăng thêm đồng nghĩa với việc chỉ số sản phẩm công nghiệp sẽ tăng cao hơn. Bên cạnh đó, kịch bản giá dầu chỉ 40USD/thùng đã không xảy ra, sang quý II, mức giá này theo nhận định sẽ vào khoảng 60USD/thùng. Dưới tác động của giá dầu, theo nhận định, sản xuất công nghiệp chắc chắn sẽ tiếp tục hồi phục, nhất là khi nhiều dự án lớn của các nhà đầu tư nước ngoài sẽ đi vào hoạt động. Trong khi đó, mặc dù nhập siêu trong quý I tăng cao nhưng xét cụ thể về cơ cấu cho thấy, phần lớn là nhập nguyên liệu phục vụ sản xuất. Hơn nữa mặc dù nhập siêu, nhưng phần thu ngoại tệ khác như giải ngân đầu tư, kiều hồi... lại tạo ra thặng dư cán cân thang toán tổng thể cả nước. Hiện, cán cân thanh toán thặng dư 2,8 tỷ USD.

Cẩn trọng với tỷ giá

Mặc dù ghi nhận những tín hiệu khả quan trong quý I của nền kinh tế nhưng thách thức trong điều hành kinh tế nhưng thách thức trong điều hành kinh tế vẫn còn ở phía trước, trong đó, vấn đề được quan tâm là việc điều hành tỷ giá. Dự trữ ngoại hối tăng mạnh, nhưng chính sách tiền tệ của các nước hiện đang quá trái chiều. Tại buổi làm việc với Thủ tướng Chính phủ hôm 30/3 vừa qua, Thống nhất Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Bình nhận định, NHNN tiếp tục theo đuổi mục tiêu giới hạn điều chỉnh tỷ giá 2% trong năm nay. Quan điểm mà NHNN đưa ra đó là, nếu phá giá ngay trong bối cảnh hiện tại chưa chắc đã có tác động tích cực, mà còn gây nhiều hệ luỵ. Tăng trưởng tín dụng đến nay là 1,91%, không tính trái phiếu, đây là mức tăng trưởng khá ổn định.
Nêu ý kiến NHNN cần tiếp tục bám sát diễn biến tình hình thế giới để có thể đưa ra quyết định kịp thời vào những thời điểm quyết định. TS Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, chúng ta nên xem độ mở bao nhiêu thì vừa? Bởi, nếu không nới room sẽ khó thu hút được tiền nước ngoài vào Việt Nam. Chính vì thế, bên cạnh những dấu hiệu tích cực, kinh tế thời gian tới vẫn đòi hỏi sự thận trọng trong điều hành, đặc biệt khi Việt Nam đang hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới.
Ngày 1/4/2015, giá USD niêm yết tại các Ngân hàng lại tiếp tục tăng thêm 20 đồng/USD so với chốt phiên giao dịch hôm qua và xô đổ các mức giá kỷ lục thiết lập trong tháng 3/2015. Giá USD bán ra tại các ngân hàng sáng nay phổ biến ở mức 21.595 đồng/USD. Giá USD mua vào có sự xê dịch tuỳ từng ngân hàng, ví dụ tại Techcombank là 21.510 đồng/USD, tại Vietcombank là 21.535 đồng/USD, tại VietinBank là 21.525 đồng/USD, Eximbank là 21.515 đồng/USD... Giá USD niêm yết tại Sở giao dịch NHNN hôm nay là 21.350 - 21.600đồng/USD. Như vậy, giá USD vẫn tiếp tục nóng lên bất chấp NHNN tuyên bố không điều chỉnh tỷ giá. Theo đánh giá của các chuyên gia, tỷ giá tăng chủ yếu là do tác động của giá USD trên thị trường thế giới.